Geen andere stad ter wereld heeft zoveel obelisken als Rome. Rome wordt niet voor niets de stad van de obelisken genoemd.
Maar liefst dertien exemplaren staan verspreid door de stad, slechts acht zijn elders in de wereld te vinden. Degene die in Rome staan opgesteld, komen allemaal uit het oude Egypte. Enkelen hiervan werden pas in Rome voorzien van hun huidige opschriften. Slechts zeven obelisken beschikken over originele faraonische teksten. Twee obelisken werden van Romeinse teksten voorzien, één kreeg een pseudo-Egyptische tekst en de drie overigen zijn zonder tekst.
De Romeinse overheersing van Egypte liet haar sporen na. De Romeinen beseften heel goed dat zij te maken hadden met een bijzonder hoogstaande cultuur. Waar zij heiligdommen en tempelwanden decoreerden, hielden zij zich aan de stijlkenmerken van de oude Egyptenaren. 
De keizers Augustus en Tiberius lieten zelfs hun naam optekenen in cartouches binnen de Egyptische heiligdommen, net zoals hun faraonische voorgangers dat deden. Nu zijn hier nog afbeeldingen van te vinden.
De oud-Egyptische cultuur beïnvloedde de klassieke wereld. Toen de faraonische tijd ten einde liep, traden de godheden Osiris, Isis en hun zoon Horus meer en meer op de voorgrond. Osiris was de personificatie van de goedheid, van de opstanding na de dood en gaf mensen hoop. Hij werd vooral door armen en onderdrukten omarmd. Daardoor nam zijn aanhang toe. De Isis-cultus kwam op gelijke wijze van de grond, haar magische krachten had immers geleid tot de wederopstanding van Osiris. Samen met Horus heeft zij de dood van Osiris uiteindelijk gewroken.
Kennelijk wisten de godenverhalen de mensen te beïnvloeden en in Rome ontstond hierdoor waarschijnlijk een toenemende interesse voor het oude Egypte. Obelisken maakten diepe indruk op de Romeinen en diverse keizers gaven opdracht de gevaartes naar Rome te vervoeren.
De obelisken werden per boot getransporteerd. Weinig overleveringen verhalen over dit vervoer. Er zijn twee teksten bekend die beschrijven hoe het transport plaatsvond. Een ervan betreft een tekst van Plinius de oudere (23-79 AD) die verhaal doet van het vervoer van de Vaticaanse obelisk onder keizer Caligula. De tweede beschrijving, van Ammianus Marcellinus, betreft de Lateranen obelisk. Een van de boten werd later door keizer Claudius gebruikt als fundament voor een vuurtoren die gebouwd werd bij de Portus, de grote haven van het oude Rome. De andere boot ging in vlammen op in de haven van Puteoli (het huidige Pozzuoli, nabij Napels).
Overgeleverde aanwijzingen suggereren dat de schepen hetzelfde ontwerp hadden als in de faraonische tijd zoals is afgebeeld in het graf van farao Unas in Sakkara. Daar ziet men dat de obelisk zich tussen twee boten onder het wateroppervlak bevindt. Bekend is in ieder geval dat drie Romeinse schepen specifiek voor het vervoer van de monumenten zijn gebouwd. Twee van hen waren 37 meter lang en 5 breed, met overdwars balken waarop de obelisk lag. Deze werd voortdurend onder water gehouden. Het derde schip, de zogenaamde trireem, voer aan de voorkant en was verbonden met beide andere schepen. Dit schip diende ter besturing van de achterste schepen en hun zware last.
Na de Romeinse tijd raakten de obelisken in verval en verdwenen onder het puin en het stijgende grondniveau. De Vaticaanse obelisk is de enige die altijd bovengronds is gebleven. Waarschijnlijk heeft dit te maken met de bijzondere historische waarde die deze obelisk heeft voor het christendom. Het zou de plaats hebben gekenmerkt waar de apostel Petrus werd gekruisigd.
Vanaf de Renaissance werd er weer aandacht geschonken aan de obelisken. Paus Sixtus V (1585-1590) was de drijvende kracht hierachter. Hij gaf opdracht om de obelisken op de grote pleinen, die hij had laten ontwerpen, te plaatsen. Zo versieren deze opvallende Egyptische bouwwerken nu al eeuwenlang het oude Rome.
© Joke Baardemans 2014
Bronnen: Die unsterblichen Obelisken Ägyptens, L. Habachi/Neuauflage C. Vogel; Obelisken transportieren und aufrichten in Aegypten und in Rom, A. Wirsching