In het oude Egypte werd veel gereisd terwijl de middelen van transport beperkt waren.
De boten die over de Nijl voeren waren een voor de hand liggend transportmiddel en het reizen over de Nijl was naar de toenmalig maatstaven waarschijnlijk de meest comfortabele en snelste manier van reizen. Boten werden gebruikt voor het transport van goederen en voor het vervoer van personen. Ook in religieuze context werden boten ingezet. Het personenvervoer dat over land plaatsvond was slechts voorbehouden aan de welgestelden. Vanaf het Oude Rijk zijn al voorstellingen bekend van personen die zich met de draagstoel verplaatsten. Opvallend hierbij is dat dit zowel mannen als vrouwen betreft. Kennelijk was het gebruik van de draagstoel dus niet geslachtsgebonden, dit in tegenstelling tot bijvoorbeeld onze Middeleeuwen waar mannen draagstoelen vermeden en zich liever te paard verplaatsten. De farao's uit het oude Egypte hadden minder moeite met de draagstoel. Farao Schorpioen, ook wel Serket (Dynastie 0) genoemd, staat op een strijdknots afgebeeld, zittend op een draagstoel en ook van farao Narmer (1e dynastie) is er een soortgelijke afbeelding.
De afbeeldingen van vrouwen zijn schaars maar komen zowel in het Oude Rijk als in het Nieuwe Rijk voor. De oorzaak van de beperkte hoeveelheid afbeeldingen is gelegen in het feit dat mannen dikwijls de eigenaar waren van het graf. Hoewel vrouwen wel vaak met echtgenoot en zonen werden afgebeeld, vormde de man toch het middelpunt van de decoraties op de wanden in het graf. Niettemin zijn in de mastaba van Mereroeka, vizier tijdens de regering van farao Teti (6e dynastie), wel een tweetal afbeeldingen aangetroffen van draagstoelen met vrouwen. Een van de draagstoelen werd zelfs gebruikt voor twee personen, men veronderstelt dat dit vrouwen zijn. Meerpersoons draagstoelen worden elders ook aangetroffen. De andere afbeelding bevindt zich in de grafkamer van de echtgenote van Mereroeka, Watetchethor. Bijzonder aan deze voorstelling is dat de draagstoel wordt gedragen door vrouwen, normaal gesproken waren dit mannen. Het is niet duidelijk wat hiervoor de reden was.
Voorstellingen van draagstoelen uit het Middenrijk zijn er nauwelijks en er zijn zeker er geen vrouwen op aangetroffen.
Vanaf de 18e dynastie vindt het vervoer over land niet alleen plaats door middel van draagstoelen maar ziet men ook strijdwagens verschijnen. Doorgaans werden die gebruikt bij de veldslagen en tijdens de jacht, maar ook voor het transport van de elite werden strijdwagens benut. Met name in de Amarnatijd, de tijd van Achnaton en Toetanchamon, ziet men ook vrouwen in strijdwagens. De positie van de vrouwen versterkte zich in deze periode en ook zij lieten zich graag zien en afbeelden in een strijdwagen. De oudste voorbeelden zijn die van Nefertiti. Diverse malen wordt zij in het gezelschap van familieleden of alleen rijdend afgebeeld. Het valt te betwijfelen of de vrouwen daadwerkelijk zelf de strijdwagen bestuurden. Hoewel de paarden doorgaans goed getraind waren vergde het rijden veel oefening en behendigheid. De wagen raakte snel ontregeld en de ongelijke wegen maakten het rijden lastig. Dikwijls ziet men dan ook wagenmenners afgebeeld naast de wagen.
In het graf van Hoey (18e dynastie), vizier tijdens de regering van Toetanchamon, is een voorstelling te zien van een Nubische prinses in een strijdwagen. Bijzonder aan deze afbeelding is het feit dat de wagen niet door paarden, zoals gebruikelijk, maar door runderen wordt voortgetrokken. De reden waarom is onbekend.
Diverse teksten maken duidelijk dat de strijdlustige aard waarop de soldaten dikwijls staan afgebeeld op een strijdwagen niet voor vrouwen geldt. Deze voorstellingen hadden meer een iconografisch karakter. Rijden in een strijdwagen was voornamelijk een uiting van aanzien, macht en rijkdom.
© 2012 Joke Baardemans
Bronnen: Weiblichen Mobilität im Alten Ägypten, H. Köpp; Lives of the Ancient Egyptians, T. Wilkinson; Sport in Ancient Egypt, A.D. Touny, S.Wenig