Hatsjepsoet was de dochter van de legendarische farao Thoetmosis I, de derde koning van het Nieuwe Rijk en zijn echtgenote Ahmose.
Haar naam, Hatsjepsoet, betekent de 'eerste onder der vrouwen' en zij deed haar naam eer aan: zij was een van de zeldzame vrouwelijke farao's van het oude Egypte en nog steeds zijn er veel vragen omtrent haar persoon en regeerperiode.
Er is weinig bekend over de jonge jaren van Hatsjepsoet, hoewel ze ongetwijfeld is opgegroeid in een van de harempaleizen. Als jong meisje trouwde ze met haar halfbroer Thoetmosis II, zoon van een bijvrouw van Thoetmosis I, genaamd Moetnofret. Samen kregen ze een dochter, Neferoera. Hatsjepsoet moest haar echtgenoot delen met een andere vrouw van Thoetmosis, Iset. Uit die relatie werd een zoon geboren, Thoetmosis III. Hatsjepsoet beschikte door haar huwelijk met Thoetmosis II over een aantal belangrijke titels, onder andere de titel Godsvrouwe van Amon, een zeer invloedrijke titel. Men neemt aan dat Hatsjepsoet ook een grote invloed had op Thoetmosis II. Zij claimde dat haar vader, Thoetmosis I, haar voorbestemd had hem op te volgen. Sommige egyptologen veronderstellen dan ook dat Hatsjepsoet over de eigenlijke macht beschikte.
Thoetmosis II regeerde niet lang en stierf een aantal jaren na de troonsbestijging. Echter, de jonge Thoetmosis III was nog te klein om de honneurs waar te nemen en daarom werd Hatsjepsoet regentes. Aanvankelijk gedroeg zij zich als een voorbeeldig regent maar na verloop van tijd eigende zij zich steeds meer koninklijke symbolen en titels toe. Zij werd veelvuldig afgebeeld met een mannelijk bovenlichaam en zelfs met een ceremoniële baard en liet zich uiteindelijk tijdens het 7e regeringsjaar van Thoetmosis uitroepen tot farao. Desondanks, heeft zij zich doorgaans wel samen met Thoetmosis III laten afbeelden bij officiële gebeurtenissen. Toch was het duidelijk dat Hatsjepsoet de scepter zwaaide, iets wat destijds zeer ongebruikelijk was voor een vrouw. Mogelijk dat dit aspect, een tijd na haar dood, ertoe heeft geleid dat haar naam is verwijderd van veel monumenten. Ook in diverse koningslijsten wordt zij niet genoemd.
Hatsjepsoets regeerperiode was op diverse fronten spraakmakend. Zij werd onder meer gekenmerkt door een enorme bouwactiviteit. Overal in het land verrezen tempels en kapellen en de kwaliteit van de bouwwerken was hoog door de toenemende vakbekwaamheid van de handwerkslieden. De meest bekende gebouwen die Hatsjepsoet liet vervaardigen zijn haar dodentempel in Deir el-Bahri, de Rode Kapel in Karnak en de Speos Artimidos, het heiligdom van de godin Pachet ten zuiden van El Minya. Haar dodentempel, ook wel Djeser-Djeseru genoemd, werd opgedragen aan diverse goden waaronder de staatsgod Amon. Een aantal belangrijke taferelen staat afgebeeld op de wanden, onder andere de goddelijke geboorte van Hatsjepsoet en de expeditie naar Poent. De scène over de goddelijke geboorte wordt gezien als een mogelijke legitimatie van het koningschap dat Hatsjepsoet zichzelf toe-eigende. De expeditie naar Poent geeft een indruk van alles wat bij de reis, het vervoer van de handelswaar en het aanbieden hiervan aan Hatsjepsoet kwam kijken.
De Rode Kapel in Karnak werd ontworpen als een barkschrijn voor de god Amon en was eveneens voorzien van belangrijke taferelen zoals de religieuze processie tijdens het Opet-festival.
De lange regeerperiode van Hatsjepsoet is waarschijnlijk mede te danken aan de mensen waarmee zij zich omringde. Zij beloonde de meest trouwe volgelingen met allerlei privileges. Zo bouwden velen van hen een eigen graf, dat zij voorzagen van prachtige reliëfs en/of schilderingen. Een van deze trouwe volgelingen was Senenmoet, de hoofdopzichter van de bouwwerken en enige tijd de mentor van Hatsjepsoets dochtertje Neferoera. Sommige veronderstellen dat Hatsjepsoet een relatie heeft gehad met deze belangrijke hoveling, maar er is niets concreets wat dit aantoont.
Hatsjepsoets regering kenmerkte zich verder door stabiliteit en goede internationale betrekkingen. Er waren weinig militaire interventies, maar wel diverse handelsmissies naar onder andere Nubië en Libanon.
Hatsjepsoet stierf waarschijnlijk een natuurlijke dood, na 22 regeringsjaren. Zij beschikte aanvankelijk over een graf, dat werd gebouwd gedurende de regeerperiode van Thoetmosis II, in de Vallei der Koninginnen. In de Vallei der Koningen liet zij later een ander graf bouwen, KV 20, het langste en diepste graf in de vallei. De sarcofagen die in het graf werden aangetroffen waren bestemd voor farao Thoetmosis I en Hatsjepsoet. Helaas werden er geen mummies aangetroffen in het graf. De Egyptische egyptoloog Zahi Hawass meende in 2007 aan te kunnen tonen dat de mummie uit KV 60 van Hatsjepsoet zou zijn, maar andere deskundigen vinden zijn bewijsvoering veel te summier. Tot op heden blijft er dus onzekerheid bestaan over Hatsjepsoets lot.
© Joke Baardemans 2014
Bronnen: J. Tyldesley, Hatschepsut, the female pharao: J. Tyldesley, Chronicles of the queens of Egypt; D. Laboury, How and Why did Hatshepsut Invent the Image of her Royal Power.