Narmer wordt beschouwd als de eerste farao en grondlegger van de Eerste Dynastie van het verenigd Egypte.
Hoewel hierover geen algehele consensus bestaat binnen de egyptologie, wordt deze veronderstelling tegenwoordig wel door de overgrote meerderheid geaccepteerd. Narmer is veruit het meest bekend door het palet van Narmer, een bekend ceremonieel palet dat zijn naam en beeltenis draagt en waarvan de inhoud verbonden is aan de eenwording van Boven- en Beneden-Egypte. Dat zijn positie als eerste farao nogal eens in twijfel werd getrokken in het verleden, is in belangrijke mate ontkracht door een vondst van het Duits Archeologisch Instituut. Die heeft een kleizegel in Abydos ontdekt waarop de namen van de eerste vijf farao's zijn aangetroffen en Narmer's naam staat bovenaan. Manetho, de oude geschiedschrijver die de historie van Egypte in kaart heeft gebracht, heeft de farao aangeduid met de naam Nemes. Deze aanduiding wordt nog steeds verschillend geïnterpreteerd. In principe wordt Nemes geassocieerd met een ivoren label, gevonden in het graf van koningin Neithhotep, de echtgenote van farao Narmer, waarop een van zijn titels wordt weergegeven met mn, in een context die verwijst naar Narmer. Er zijn meerdere aanduidingen bekend van de farao: Mer-Nar, Merunar, Nar, Narmeru, Meni.
Het is niet duidelijk hoe lang Narmer heeft geregeerd. Volgens de geschiedschrijver zou het koningschap van Narmer 30, 60 of 62 jaar kunnen hebben geduurd. In die periode zou hij zijn leger naar het front (het noorden van Egypte) hebben gedirigeerd waarbij de soldaten de vijand (de heerser van het zuiden van het land) glorieus versloegen. Hierna was de eenwording van Egypte een feit. Een andere geschiedschrijver, Herodotus verklaarde dat Narmer de stad Memphis oprichtte. Op de koningslijst van Abydos en het Papyrus van Turijn, waarop de namen van vele farao's staan, staat ook Narmers naam vermeld.
Narmer is het meest bekend van het mooie palet dat is aangetroffen op een stortplaats van een tempel vlakbij de oude stad Hierakonpolis. Dit palet bevindt zich nu in het Egyptisch Museum. Het Rijks Museum van Oudheden in Leiden beschikt over een mooie replica. Op de stortplaats heeft men ook de bovenkant van een strijdknots gevonden, die een rituele scène laat zien, gerelateerd aan het 'heb-sed'-festival, een jubileum en vernieuwingsfeest. In de oostelijke delta is aardewerk aangetroffen, dat Narmer's 'serech' draagt. Een serech is een hiëroglifisch symbool, rechthoekig van vorm, met de naam van de farao erin. De naam van Narmer wordt weergegeven met een meerval (nar) en een beitel (mer). Dit aardewerk zou ter plekke geproduceerd kunnen zijn, maar kan ook als handelswaar zijn gebruikt. Narmers naam was de eerste naam van een farao aangetroffen in Sakkara op een vaas van purpersteen, gevonden op een stortplaats van stenen vazen, dichtbij de piramide van Djoser. Grote monumenten zijn er niet overgebleven in relatie tot deze farao. Op diverse plaatsen in Egypte is echter wel zijn naam aangetroffen op aardewerk, onder andere in het noorden van het huidige Tarkhan, waar zich een oude begraafplaats bevond op de westoever van de Nijl, circa 50 kilometer ten zuiden van Caïro.
Dat buitenlandse handel niet geheel onbekend was in de tijd van Narmer wordt bewezen door het feit dat zijn naam op verschillende locaties in het buitenland is aangetroffen, gekerfd in rotsen, langs handelsroutes en ook op aardewerk. Vooral in het zuiden van Kanaän. Van dit aardewerk staat vast dat het van Egyptische makelij is. Mogelijk dat dit meegenomen is als handelswaar, maar waarschijnlijker is het dat er een militaire actie heeft plaatsgevonden in dit gebied. Het is bekend dat er zich in die tijd Egyptische vestingwerken in de omgeving bevonden, in de buurt van Tel es-Sakan.
Narmer's veronderstelde graf is niet echt heel indrukwekkend. Het bestaat slechts uit twee kleine, rechthoekige vertrekken en bevindt zich te Abydos, in Umm el-Qu'ab.
© 2012 Joke Baardemans
Bronnen: Encyclopedia of the Pharaohs, D. Baker; Oxford Encyclopedia of Ancient Egypt, Narmer, S. Vinson; Chronicle of the Pharaohs, P. Clayton; The Prehistory of Egypt, B. Midant - Reynes